Η ακμή είναι μια πάθηση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος και του πόρου (καναλιού) μέσω του οποίου το περιεχόμενό τους (που λέγεται σμήγμα) διοχετεύεται στην επιφάνεια του δέρματος.

Οι αδένες αυτοί υπάρχουν κυρίως στο πρόσωπο, στη ράχη και στο στήθος. Επειδή ακριβώς η ακμή συνοδεύεται και από αυξημένη παραγωγή λίπους, τα άτομα που πάσχουν από ακμή παραπονούνται συχνά για λιπαρότητα.

Ο κύριος αιτιοπαθογενετικός παράγοντας της νόσου παραμένει υποθετικός. Στο παρελθόν και κατά περιόδους έχουν εμπλακεί αρκετοί τέτοιοι παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, οι διάφορες διαταραχές στην κερατινοποίηση του τριχικού θυλάκου, η αυξημένη έκκριση σμήγματος, οι ορμονικές διαταραχές (τιμές ανδρογόνων), οι κλιματολογικοί λόγοι, οι διατροφικές συνήθειες και η χρήση φαρμακευτικών ή χημικών ουσιών.

Οι τρέχουσες απόψεις υποστηρίζουν ότι η κοινή ακμή προκύπτει σαν αποτέλεσμα της συνδυασμένης δράσης τεσσάρων παραγόντων σε έδαφος γενετικά προδιατεθειμένων ατόμων.

Τέσσερις παράγοντες επιδρούν στην εμφάνιση προβληματικού δέρματος:

• Η απόφραξη των αδένων που προκαλείται από την υπερκεράτωση (υπερβολική παραγωγή της κερατίνης στιβάδας).
• Η υπερβολική παραγωγή σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες.
• Τα βακτήρια, κυρίως στην περίπτωση ακμής Προπιονικού βακτηρίου στους σμηγματογόνους αδένες.
• Η φλεγμονή της περιοχής γύρω από τους σμηγματογόνους αδένες.

Κλινική εικόνα

Αναγνωρίζουμε διάφορους τύπους σπυριών :

- οι φαγέσωρες (τα “μπιμπίκια”) μπορεί να είναι άσπρα ή μαύρα,
- οι βλατίδες (τα κόκκινα),
- οι φλύκταινες (κόκκινα με πύον) και
- τα οζίδια ή κύστεις.

 Οι δύο τελευταίες βλάβες όταν υπάρχουν αφήνουν συνήθως σημάδια ή ουλές. Το ίδιο θα γίνει αν ο ασθενής ενοχλημένος από τα σπυράκια, τα πειράξει.

Μερικοί ασθενείς με σκούρο δέρμα, αναπτύσσουν μεταφλεγμονώδη μελάγχρωση σαν αποτέλεσμα της ακμής τους.

Οι αλλοιώσεις του δέρματος στην ακμή είναι:

- Η έντονη λιπαρότητα.
- Οι φαγέσωροι: μικρά μαύρα επάρματα μεγέθους κεφαλής καρφίτσας (μαύρα στίγματα).
- Οι βλατίδες: μικρά, επώδυνα επάρματα που σχηματίζονται από τη φλεγμονή των φαγέσωρων.
- Τα φλυκταινίδια: επάρματα με πυώδες υγρό.
- Τα οζίδια: επώδυνα πιο βαθιά επάρματα με φλεγμονώδη διήθηση που διαπυούνται (ανοίγουν και απελευθερώνουν το περιεχόμενό τους) ή υποχωρούν.
- Οι κύστεις: φλεγμονώδεις σχηματισμοί σε βάθος, που σχηματίζονται λόγω απόφραξης του σμηγματογόνου πόρου και κατακράτησης μεγάλης ποσότητας σμήγματος.
- Οι ουλές μαζί με τη μεταφλεγμονώδη υπερμελάγχρωση (υπέρμετρη αύξηση του χρώματος του δέρματος): είναι οι βλάβες (ή επιπλοκές) που μπορούν να παραμείνουν μετά την αποδρομή της ακμής. Οι ουλές διακρίνονται σε ατροφικές και υπερτροφικές (χηλοειδή).